امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
ازْهَدْ فِی الدُّنْیَا یُبَصِّرْکَ اللَّهُ عَوْرَاتِهَا وَ لَا تَغْفُلْ فَلَسْتَ بِمَغْفُولٍ عَنْکَ.

خواهان دنیا نباش تا خداوند زشتی های آن را به تو نشان دهد از وظایف خود غافل مباش که تو فراموش شده نیستی.
نهج البلاغه: حکمت 383
شرح حدیث:
اندرز امام علیه السلام به این خاطر است که امر بر ما مشتبه نشود و گاهی احساس کنیم گل سرسبد جامعه هستیم. آن بزرگوار می فرماید برای آنکه به عیوب پنهانی دنیا آشنا شوی دنیاخواهی و دنیاداری را کنار بگذار زیرا که اینها حجاب راه تواند وقتی حجاب ها کنار رفتند تازه می فهمی چقدر عقب هستی و برای اصلاح نفس خویش گامی برنداشته ای.

اشتغال به ظواهر فریبنده دنیا چنان انسان را محو خود می کند که فرصت نمی دهد حتی چند لحظه ای درنگ کرده و شخص ببیند کجای کار است و این ره که می رود به کجا منتهی میگردد یه دوزخ یا بهشت. آری طبق فرمایش امام تشخیص فقط در پرتو زهد در دنیا و بی اعتنایی به ظاهر آراسته آن است.

امام صادق علیه السلام می فرمودند:
جُعِلَ الخَیرَ کُلِّهِ فِی بَیتٍ وَ جُعِلَ مِفتاحَهُ الزّهد فِی الدُّنیا(1)
همه خوبی ها را در یک خانه در نظر بگیرید که کلید آن زهد در دنیاست.

اندرز دوم امام علیه السلام این بود که از وظایف خود غافل مباش که تو فراموش شده نیستی. یعنی فرشتگان کاتب اعمال به طور دائم مشغول نوشتن اعمال و رفتار تواند. خداوند تبارک و تعالی و ولی خدا روحی له الفداء شاهد و ناظر بر کارهای تو است. چرا خداوند تبارک و تعالی خطاب به اهل ایمان می کند که عَلَیکُم اَنفُسَکُم(2)
بر شما باید که به خودتان بپردازید و خودتان را دریابید.

شاید به این علت است که بیدار باشی به ما دهد که فکر نکنیم آنچه انجام میدهیم از نظرها پنهان است و حساب و سنجش اعمالی در کار نیست. خیر
فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ(3)
پس هر کس به اندازه ذره ای کار نیک کرده باشد آن را می بیند و هر کس به اندازه ذره ای کار بد کرده باشد آن را می بیند در واقع نتیجه کارهای خود را خواهد دید.

ای دل بیا که ما به پناه خدا رویم
ز آنچه آستین کوته و دست دراز کرد
فردا که پیشگاه او حقیقت شود پدید
شرمنده رهروی که عمل بر مجاز کرد.

پی‌نوشت‌ها:
1- منهاج البرعه، ج 5، ص 328
2- سوره مائده، آیه 100
3- سوره زلزال، آیات 6 تا 8

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.